De impact van wat op 12 februari 2025 gebeurde laat zich moeilijk onderschatten. Amerika kondigde af dat Oekraïne geen aanspraak meer kan maken op zijn eigen land en moet gaan onderhandelen op basis van veroverd gebied. Dat is ernstig en over de grens van verraad aan de bondgenoten omdat het totaal eenzijdig wordt afgekondigd.

Maar het is erger: Amerika is geen bondgenoot meer. Het trekt zich terug en laat het beheersen van Rusland aan Europa over. Een Europa dat tonnen boter op het hoofd heeft, maar daar gaat het nu niet om. Als de VS zich terugtrekken en het aan de individuele landen overlaten om wel of niet de grenzen te bewaken, dan houdt de NAVO feitelijk op te bestaan. Dan ontstaat er wel iets anders, zullen velen denken. Maar niet direct en in die leegte kan veel gebeuren. En in die situatie ontstaat er oorlogs- en volkenrechtelijk al snel een zwart-grijs gebied waarin landen eigenlijk eerst naar hun parlement terug moeten om instemming voor elke stap te moeten vragen. En als Afghanistan achteraf al een brug te ver bleek en reden voor een kabinetsval, dan is wat nu ook op ons land afkomt nog veel erger.

De ontwikkelingen deze week stellen alles ter sprake, ook de binnenlandse politiek. De normale agenda is van tafel geveegd. De kleine p moet weer een grote P worden.

De Politiek is aan zet
We hebben namelijk geen weken de tijd om deze discussie te voeren, laat staan jaren, zoals gebeurde in het geval van Afghanistan. Er is een acute situatie met een oorlogsconflict op iets meer dan 1000 kilometer van onze grens. Denemarken voorspelt militaire acties van Poetin binnen nu en een half jaar. De ondergrondse haatcampagnes lopen en zijn nauwelijks nog ondergronds te noemen. In een mooie romantische film komt iedereen dan samen, steekt de koppen bij elkaar en doet wat nodig is. Want wij zijn Nederland en hebben onze lessen geleerd, toch? Maar dan bedenk je dat we in Nederland een kabinet hebben waarin de grootste partij op de lijn van Moskou zit en in Mar-a-Lago een hapje mee-eet. De kans op een eensgezinde lijn waaruit een geschrokken Nederland moed kan putten is er niet. Dat moeten alle partijen goed beseffen.

"Maar dan bedenk je dat we in Nederland een kabinet hebben waarin de grootste partij op de lijn van Moskou zit en in Mar-a-Lago een hapje mee-eet."

Het nulpunt

• We beseffen het nog niet, maar we zitten dus nu op het nulpunt. Zelfs het migratiethema gaat snel vervangen worden door het thema onveiligheid. Politiek met een kleine p kan dat niet wegnemen; er wordt echt leiderschap verwacht (en voor wie niet van de kleine p loskomt: laten we zo langzamerhand dan toch constateren dat het migratiethema niet ‘winbaar’ is op de manier waarop het nu gebeurt).
• De NAVO-top zal hopelijk wat sterke Europese verklaringen opleveren, maar wie historisch denkt, weet dat dit geen omkering in de ontwikkeling zal opleveren, zeker niet in eigen land. En Trump blijft tegelijk onberekenbaar en voorspelbaar in zijn anti-Europese sentiment. Het opvangen van het vertrek van de VS uit Europa gaat hoe dan ook een nieuwe budgettaire situatie opleveren, waar nog geen enkele partij een echt antwoord op heeft. En een half antwoord werkt niet.
• We hebben niet alleen een antipartij in regering en Kamer, maar ook een premier zonder mandaat. We moeten smeken om echt leiderschap, maar het zal niet komen. We zullen in de Tweede Kamer noch aan de uiterste rechtse kant, noch aan de uiterste linker kant instemming krijgen met de noodzakelijke eenheid die nu nodig is.
• Het gaat niet om rechts of links. De keuze gaat om Poetin & Trump-populistisch of niet-populistisch, om autoritair of democratisch. Die keuze is helder.

Een coalitie van de ‘willenden’ als alternatief
Zeker twee van de huidige vier regeringspartijen zitten in een situatie dat ze denken: we kunnen niet blijven en kunnen niet weggaan. Ze moeten er om begrijpelijke redenen niet aan denken naar de kiezer te moeten. Maar is het dan niet juist een perfect moment voor deze gevangen partijen om uit de huidige coalitie te stappen? Er komt nu een heel nieuw element in de afweging: de noodzaak om tot een gezamenlijk veiligheidsbeleid te komen. Daar heb je een regering van nationale eenheid voor nodig, of ten minste een ‘coalitie van de willenden’, want ‘the only way out of this is up’.

"De keuze gaat om Poetin & Trump-populistisch of niet-populistisch, om autoritair of democratisch."

Geen van de huidige regeringspartijen verdient eigenlijk een volgende ronde van de kiezer, maar diezelfde kiezer weet op dit moment waarschijnlijk ook niet wat hij of zij wil en ziet alleen maar slechte keuzes. Willen we naar die nieuwe eenheid gaan, dan moeten we ook een nieuw begin willen maken. De weg daar naartoe is niet zo moeilijk. Laat de andere debatten voor wat ze zijn en maak een heldere keuze in de grote debatten die nu over onze veiligheid gaan komen. Kies zelf, maar laat ook Wilders daarbij kiezen en dan ontstaat vanzelf de keuze wie in welke coalitie doorgaat.

Peter Noordhoek is voorzitter van Christendemocraat.nl