Elke keer als ik met mijn gedachten afdwaalde richting het jaarlijkse kerstgedicht en proberend wat regels opschreef, realiseerde ik mij dat mijn gedachten en regels zo somber waren, zo donker. Kennelijk schrijft dat makkelijker. ‘The negative stands out’ en dat geldt dus ook voor gedichten. En toch wil ik me daar niet door laten meeslepen. Met alles wat mij en ons gegeven is, klopt dat ook niet. Voor ons was het een mooi en goed jaar en een warmer huis om de kerst in te vieren is voor ons niet te vinden. En dus schrapte ik de regels weer, probeerde andere woorden, een andere toon. Het grappige is dat met wat ik uiteindelijk schreef ik dit keer mijn tijdlijn nog weer verder ben gaan verzetten. Toen ik zo’n twintig jaar geleden mijn eerste kerstgedicht schreef ging het over de komst van kerst. Daarna ging ik de kerst zelf op mijn manier verwoorden. De laatste jaren ging het steeds meer over Oud en Nieuw en nu kijk ik in dit gedicht terug op de jaarwisseling. Hoe moet dat nu volgend jaar? Hoe dan ook, in dat terugkijken hoop ik dat alle lezers (mijn Engelstalige lezers krijgen de tekst zoals die onderaan staat) terug zullen kijken op een jaarwisseling die in rust, nadenken en gesprekken de energie geeft om 2015 goed in te gaan.
Als zelfs een kerstgedicht zich kan ontwikkelingen, dan moet dat ook voor een blog gelden. Ik ben ontzettend blij met de wijze waarop mijn (bijna) wekelijkse blog zich lijkt te ontwikkelen. Het aantal lezers / page views / downloads is dit jaar weer op hoger niveau uitgekomen dan het jaar ervoor. Zowel de aantallen als de reacties die ik krijg duiden er op dat er een soort vaste lezerskring aan het ontstaan is. Daar ben ik natuurlijk blij mee. HEEL BLIJ! Tegelijk wil ik het gevoel houden dat het aantal lezers niet maatgevend is voor wat ik schrijf of hoe ik schrijf. De lat moet om betere redenen hoger worden gelegd. Ik heb wat plannen voor het komend jaar.
Natuurlijk blijf ik schrijven over politiek. Hoewel ik verhoudingsgewijs meer denktijd stop in andere onderwerpen, weet ik dat mensen uitkijken naar de meer politieke blogs. In het afgelopen jaar heb ik voorspellingen mogen doen voor de raads- en Europese verkiezingen die goed raak waren en er komen in maart nieuwe verkiezingen aan. De prognose is voluit in de maak. Het blijft ook boeiend om terugkijkend de analyse te maken. Komende maandag blikt de televisie terug op het CDA-congres in Arnhem in 2010. Mag ik verwijzen naar mijn uitgebreide blog van 9 oktober 2011 op deze site? Ik heb het programma uiteraard nog niet gezien, maar ik weet vrij zeker dat de lezer daarin een beleving zal vinden die in het programma niet zo te vinden zal zijn.
Dit jaar zit het verhogen van de lat als het om politieke blogs gaat hem bovenal in de wankele basis waarop vooruit gekeken kan worden. De bijzondere uitdaging van schrijven over politiek zit in het combineren van het perspectief van de binnen- en de buitenstaander. Politici en journalisten zitten in een flow van constante informatie. Loop een uurtje niet in Den Haag of Brussel rond en de wereld is alweer veranderd. Tegelijk zitten politici en journalisten er weer zo boven op dat ze het echte verhaal missen. Soms heb je het gevoel dat beide perspectieven niet kloppen. In de nasleep van de kerstcrisis van 2014 regeert – ja wie regeert er nog? Het lijkt wel alsof regeren vervangen is door reageren. De enige die nog overeind blijven zijn de inhoudelijk deskundigen, aan staatkundige zijde iemand als Wim Voermans – inmiddels al meer dan 15 jaar verbonden aan Northedge Opleidingen - en een jonge zorgkenner als Gerard Adelaar. Maar waar moet je je op baseren als de PVV in een peiling groter is dan de coalitie en Groen Links even groot wordt als de PvdA? En wat als niet alleen alle buitenstaanders via twitter of peilingen, maar ook alle deskundigen die je hoog hebt zitten, van Kees Boonman tot Tom-Jan Meeus, zeggen dat dit kabinet op sterven na dood is? Mij rest vooral een intuïtief oordeel. Het is mijn gevoel dat het collectief van personen dat nu het kabinet vorm wel degelijk sterker uit deze crisis is gekomen. Het is ook het gevoel dat ik krijg als ik Rutte’s gezicht bestudeer en dan bedenk dat dit laatste half jaar de ernst echt in hem is neergedaald. Deze ploeg blijft gewoon zitten. Maar wat weet ik nou?
Ooit ben ik deze blog begonnen voor mijzelf en ik ben nog steeds niet bekomen van de verbazing dat ik dit al een aantal jaren weet vol te houden. Dat heeft zeker ook met u, de lezer te maken. Toch neem ik mij voor het komend jaar enkele blogs te schrijven die niets met u te maken hebben. Die ik voor mijzelf schrijf, omdat iets aan het dringen is om geschreven te worden. Mijn verhouding tot het geloof en tot waar ik vandaan kom horen daarbij. Maar ook wat hoort bij de aanpassing aan mijn eigen generatietijd. In mijn hoofd blijf ik 17 en pas ik mij nooit aan. De werkelijkheid is echter dat ik niet meer de specialist in feestjes en plaatjes draaien ben die ik toen was. Ook de fase van de vrijgezellenfeesten ruim achter me. Erg ruim. Nu verwonder ik mij over de wijze waarop we onze geliefden begraven. Hoe kon dit gebeuren? Wie heeft er gezegd dat ik ouder moest worden? En toch hoort dat er ook bij, roept het ziek zijn en sterven van naasten beelden en ideeën op. Die wil ik kwijt kunnen. Plus wat ik hoop, enorm hoop, dat ik ook zal bloggen over de momenten die te vangen zijn in het woord genieten. Dat ik daarin af en toe de dichtvorm zal hanteren zal de geregelde lezer niet verbazen.
Wie mijn blogs over de toekomst van provincies, gemeenten, uitvoerende diensten en banken gelezen heeft, zal niet alleen analyses aangetroffen hebben, maar ook manieren waarop het anders zou kunnen gaan. De verschillende oplossingen wijzen allemaal eenzelfde kant op: een geloof dat naast schaalvergroting er ook schaalverkleining kan komen en dit niet alleen kan maar ook moet. Dit geldt niet alleen voor overheden; zelden heeft een blog zoveel reacties opgeleverd als mijn laatste over de Rabobank en dat handelde precies daarover. Maar het gaat mij niet alleen over structuren. Al langere tijd werk ik aan een soort herijking van mijn politieke en maatschappelijke gedachtengoed. Soms doe ik dat om mij af te zetten tegen mijn eigen politiek partij, doorgaans juist om die te helpen herinneren aan het eigen gedachtegoed. Bovenal doe ik het om te kijken hoe ik een aantal voor mij vaste waarden kan vertalen naar de tijd van nu. Mijn benadering laat zich samenvatten in deze woorden:
Natuurlijk: geniet van het nu. Maar er is meer dan nu en het is onze maatschappelijke opdracht om er aan voorbij te kijken. De bedrijven en partijen die dat het beste doen verdienen de steun van klant en kiezer. Ik zou mij aan willen sluiten bij die maatschappelijke krachten die pragmatisch handelend, maar inhoudelijk principieel voorbij eigen gelijk en onmiddellijk profijt kijken. Die dus het bedienen van directe behoeften van mijzelf en anderen dus niet tot hoogste doel verheffen. Ik ben het niet eens met de cultuurpessimisten die menen dat alles egoïsme en korte termijnwerk is. Ayn Rand heeft ongelijk. We schuiven naar een post-individualistisch tijdperk. De vraag is vooral: hoe? Hoe doen we dat ook zonder terug te vallen in het soort sociale druk waardoor we ten onrechte vrijheden gaan opofferen? Welke krachten in onszelf moeten we daarvoor aanspreken? Het komende jaar wil ik mijn gedachten daarover ook via mijn blogs verspreiden, aan de buitenwereld prijsgeven. Uit moderne inzichten over hoe organisaties, netwerken en mensen valt een hele vernieuwing te halen van de wijze waarop we oude waarheden invullen. Ik zie er naar uit, al vind ik het ook spannend.
Het jaar 2014 is nog niet afgerond bij dit schrijven. Hierboven en hieronder staat de abeelding van een kerstkaart geschreven voor het moment na de jaarwisseling. Hopelijk hebben we dan door de terugblikken heen een glimp van de toekomst kunnen ontwaren. En dan moeten we ons toch niet laten verbazen over alles wat anders gaat. Dat is juist mooi. Met nieuwe energie gaan we daar dan goed mee om. Ik wens iedereen fijne feestdagen met een blogvol en verbazend mooi jaar.
Peter Noordhoek
