Het is weer die tijd van het jaar. Het is eigenlijk vreselijk, het is werkelijk geweldig. Iedereen gooit je dood met kerstdingen - en niemand harder dan de winkeliers. En de meesten van ons laten zich er graag door meeslepen, niet in het minst omdat de Kerstman geen zwarte pieten heeft. De meesten. Dus niet iedereen. Al die aandacht voor kerst kan het er ook inwrijven dat je zelf bijvoorbeeld helemaal geen reden voor een kerstgevoel hebt. Dat kerst het soort cliché is waar je koud van wordt.

Al meer dan twintig jaar schrijf ik een kerstgedicht en daarin probeer ik altijd iets van die dubbelheid te vangen. Het was en is nooit de bedoeling geweest dat zo lang vol te houden. Mijn toenmalige werkgever, De Baak, vond het een goed idee om in plaats van kerstkaarten rond te sturen, een donatie te doen aan het Ronald McDonald-huis. Een goed idee natuurlijk. Al die stukjes karton met standaard opdruk betekenen natuurlijk niet zoveel. Zelf vond ik het toch jammer. Een kerstkaart vormt toch ook een kans om even een persoonlijke boodschap op de kaart te schrijven. En daarom bedacht ik: ik schrijf zelf een gedicht en stuur dat met wat eigen woorden naar mijn beste vrienden en kennissen toe. Zo gezegd, zo gedaan - en niet erg netjes gedaan. Ik schreef het gedicht en kopieerde het gewoon, op veel te glad papier. Veel mensen moeten een aantal zwarte vegen hebben ontvangen in plaats van een kerstgedicht.

Kerst en Nieuwjaar -

Het is zoeken naar een oud gevoel
in te moderne tijden

Het gaat om de kitsch van Kerst
om bomen en gekleurde ballen

Het gaat om het stilstaan en herhalen
en het vragen naar wat komen gaat

En wat we vragen is een
witte kerst in een warm klimaat

En wat we willen zijn cliché’s
op zoek naar de waarheid

Kerst en Nieuwjaar -
ik glimlach en verlang er naar

Lerend van mijn fout, heb ik het jaar erna er meer werk van gemaakt. Sindsdien heb ik menig ontwerper en drukker gek gemaakt - en incidenteel ook zelf iets ontworpen - zoals dit jaar. Het was soms ook best pittig. Op een gegeven moment ben ik er toe over gegaan om midden in de zomer, als zoals dat heet de mussen dood van het dak vallen, het kerstgedicht te schrijven. Het bracht wat koelte en een iets eerder halen van de deadline. Soms was het dan nog teveel. Toch heb ik slechts één jaar overgeslagen, klagend over hoe moeilijk het was iets origineels te verzinnen. En dat heb ik geweten. Stoppen mocht niet. Ik klaag nog altijd, maar met opgewekt gemoed. En vindt ondertussen plezier in het voordragen uit het eigen werk. Voor wie dat 'live' wil horen: op kaarsjesavond 15 december a.s. sta ik op meerdere locaties in Gouda. Ko bijvoorbeeld van 16:30 tot 18:30 in Galerie de Hollandsche maagd aan de Oosthaven.

Ook dit jaar heb ik dus weer een gedicht uit een hoekje van mijn hersenen naar boven getild. Dit keer gaat het vooral om de kerstkaart zelf en wat die kan betekenen. Want dat moet ik erbij zeggen: de kerstkaart kan iets zeggen, maar wat er met een eigen pen op geschreven wordt, zegt altijd nog meer. Ook dit jaar zullen er velen zijn -waaronder uzelf? - die een kaart zullen ontvangen met een opmerking van mijn kant, hoe klein ook. Helaas kan ik allang niet meer iedereen bereiken. Daarom toch ook maar gewoon langs digitale weg.