Wie was Coornhert en zou ik het een leuke man gevonden hebben? Coornhert was een man die heel belangrijk was voor de Nederlandse denkgemeenschap (en daarbuiten) omdat hij als niemand anders het beginsel van tolerantie en gewetensvrijheid vorm gaf ('vrijheid van consciëntie'). Hij stierf in Gouda en was daar in de laatste twee jaar van zijn leven nog ontzettend productief, maar zijn betekenis gaat veel verder. Zonder mensen als Coornhert geen gelukte opstand tegen de Spanjaarden, geen mildere kijk op religie op gevangenisstraf, op heel veel andere zaken.

Zou ik het een leuke man hebben gevonden? Waarschijnlijk niet. Hij zocht altijd het debat, op het ruziezoekende af. Als hij nu had geleefd, was hij ongetwijfeld een soort stier vervelende Maarten van Rossum geworden in tal van talkshows. De tolerantie die hij in zijn geschriften bepleitte, was hem in het dagelijks leven niet zelden vreemd. Nee, ik had hem niet gemogen. Wel bewonderd. En tegen hem opgekeken, zoals een alleskunner als hij verdient. Daarom vond ik het een grote eer om op uitnodiging van Paul Abels de slotbijeenkomst van 500-jaar Coornhert in de Goudse St. Jan te mogen afsluiten met een gedicht, nadat daarvoor de burgemeesters van Gouda en Haarlem hadden gesproken en de katholieke filosoof Paul van Geest de vrede bevestigde met het gedachtegoed van de gereformeerde opstandeling Coornhert. Ze troffen elkaar in mildheid.