In de wereld van verenigingen en kwaliteitszorg is er een aparte niche voor het fenomeen van 'codes'. We gebruiken dure woorden als 'governance codes'en 'gedragscodes' en zijn ons er niet meer van bewust dat ze eigenlijk afstammen van de 'huishoudregels' zoals die bijvoorbeeld voor het gedrag op school golden. Want dat is waar het om gaat: gezamenlijke afspraken waarvan we beloofd hebben dat we er ons aan houden als ware we brave schoolkinderen. Hoe het ook is genoemd en hoe dik de documenten de documenten en woorden daarin ook zijn geworden; codes hebben nog steeds reden van bestaan. Misschien zelfs wel meer dan ooit: hoe eens zijn we het in de huidige complexe samenleving nog over waar we ons aan te houden hebben? Het probleem met codes is echter dat ze maar al te vaak hun werking verliezen zodra ze zijn opgesteld en getekend. Hun hoogste waarde hebben ze tijdens het opstellen ervan; ze levend houden is domweg erg moeilijk. Het is daarom altijd interessant als er een Code is die haar impact heeft behouden na het ondertekenen ervan. In mijn werk kom ik er een aantal tegen, maar het aantal waarin de Code een dode letter is geworden, is groter. Dus: focus op een werkende Code, ook omdat het een prachtige aanleiding is geworden voor een nieuw gedicht over de aard van kwaliteit en de Code ook de aanleiding is geworden voor een ode aan een gewaardeerde collega: Kees Blokland.

Het gaat om de Code Verantwoordelijk Marktgedrag waaronder meerdere branches hun handtekening hebben gezet en die op dit moment vooral gedragen wordt door de schoonmaak- en de glazenwassersbranche. De oorsprong van de Code ligt in een heftige stakingsactie bij de Nederlandse Spoorwegen. Aanvankelijk stonden werkgevers, werknemers en hun vertegenwoordigers tegenover elkaar, maar mede door de directeur personeelszaken van de NS, Kees Blokland, kwam er een doorbraak. Hij en zijn collega's begrepen ook wel dat zij er een belang hebben bij het tegengaan van misstanden. En die misstanden waren er, zoals ook Kees ontdekte bij het houden van interviews met schoonmakers en anderen. Daaruit ontstond betrokkenheid en een Code.
Er zijn nu meer dan duizend bedrijven bij deze Code aangesloten. De Code werkt op basis van signalen uit het veld. of dat goed genoeg is, is de vraag. Wel is heel goed dat de leden van de commissie achter de Code ook zelf naar de bedrijven toegaan als het nodig is om daar het gesprek te voeren. iemand als Kees weersta je niet makkelijk, maar als het moet heeft hij een gele kaart bij zich.
Kees Blokland heeft recent afscheid genomen in zijn geliefde Kuip. Typisch: een Amsterdammer die een Fijenoordfan is. Als afscheidscadeautje kreeg hij mij. Hij is een zelf een (fantastische) dichter en ik heb zowel affiniteit met het fenomeen Code en een rol als stadsdichter van Gouda. Ik maakte er twee cadeautjes van: een gedicht over de Code/kwaliteit en een gedicht over hem. Hieronder volgt eerst de eerste, het gedicht over hem hou ik voor hem.